Puberteit in M4H!

De frisse najaarswind zorgt ongetwijfeld voor extra optrekkende schouders en een serieuze blik wanneer je wandelt door de straten van Merwe-Vierhavens. Van verlaten bedrijvigheid is echter geen sprake. De energie waait je tegemoet. Achter de deuren van de eens verlaten loodsen en torens hebben de pioniers van Rotterdam de mouwen opgestroopt en bouwen mee aan de innovatie van de stad en de haven. Samen met RDM Rotterdam vormen deze pioniers in M4H uit de maakindustrie en de creatieve sector een solide thuisbasis. Van peuter tot puber: innovatie wordt groot in het Rotterdam Makers District.

In M4H staat de toekomst voorop. Mens en haven vormen hier een deel van de nieuwe economie. Ooit het grootste terrein van fruithandel, grenzend aan Schiedam en Rotterdam-West. Aangelegd tussen 1910-1915 als Merwe-Vierhavens. De fruithandel heeft grotendeels een andere plek gevonden,  in de containers op Maasvlakte II en in de Waal- en Eemhaven. In 1967 is de gasfabriek Keilehaven gesloten. De fossiele energiebedrijven zijn inmiddels vertrokken en de energiecentrale van EoN is ontmanteld. Wat achterbleef was minimale activiteit in een desolaat gebied van lege loodsen, fabrieksterrein en straten waar tot 2005 het oudste beroep ter wereld nog beoefend werd.

Innovatie explosie
De innovatieve explosie in Rotterdam heeft expansiedrift tot gevolg. Van RDM Rotterdam heeft de impact zich enige jaren terug uitgestrekt. Samen met M4H vormen deze twee innovatiehubs nu het Rotterdam Makers District, dé plek in de regio voor de innovatieve maakindustrie. Het gebied leent zich goed voor jonge bedrijven die hier doorgroeien naar grote gevestigde ondernemingen. Jongeren maken hier kennis met techniek, er worden nieuwe technologieën uitgedacht, getest en toegepast. Voor iedereen zichtbaar en dit maakt het Makers District tot een proeftuin en etalage!

Vanuit de gemeente Rotterdam en het Havenbedrijf wordt deze expansie bevorderd en gefaciliteerd, maar dit gaat anders dan – tot de in kaders gegoten – projectontwikkeling van voorheen. De mens maakt hier de toekomst.

Afhankelijk van zijn groei en behoeften zal het gebied verder ontwikkelen en wordt over enkele decennia duidelijk waar deze behoefte het sterkst was. Aan de hand van verschillende ontwikkelscenario’s, wordt stapsgewijs gewerkt aan de transformatie van M4H. Naast bedrijvigheid komt er ruimte voor horeca, groen en ook woningen – zoals in de twee Europointtorens en op langere termijn op de Merwepieren. Het gebied is al onderworpen aan verschillende vormen van onderzoek. Van wetenschappelijk onderzoek tot filosofisch onderzoek: dat het Rotterdamse havenkarakter behouden moet blijven vanwege het historische en architectonische (er staan ook veel havenmonumenten) belang, staat als een paal boven water. Vervoer over water gaat ook hier deel uitmaken van de Rotterdamse way of life, met aandacht voor stadsgroen en een beter leefklimaat. Innovatie in de bestaande infrastructuur vormt de uitdaging in deze stadshaven.

Leider van de band
Ondernemerszin is de leider van deze creatieve innovatieband, het delen van kennis en creativiteit de nieuwe maatgever. De M4H grenst aan de oudste wijken van Rotterdam, waar de mens behoefte heeft aan creativiteit en motivatie. Voorwaarde voor de ondernemer in M4H is dan ook om juist deze mensen te betrekken in hun onderneming en werkgelegenheid te creëren. Opbouwen van nieuwe mogelijkheden geeft de bewoner weer trots en visie op een goede toekomst. Het doel: een gemeenschap van succesvolle en innovatieve ondernemers creëren, geïntegreerd in het bredere regionale innovatie-ecosysteem dat toegang biedt tot andere bedrijven, kennisinstellingen, publieke instanties en financieringsbronnen.

Europointtorens
Aan het Marconiplein liggen de drie torens (1975) ongelijk langs elkaar. Een bewuste ontwerpbeslissing van Amerikaanse hand. Twee van de drie torens vormden ooit het kloppend hart van Diensten Stadsontwikkeling, het Havenbedrijf en Gemeentewerken. Europoint II, III, IV – de minder bekende naam van de Marconitorens – hebben inmiddels een nieuwe toekomst gekregen.

De Rotterdam Science Tower (Europoint IV) combineert nu onderwijs, kantoorruimte en laboratoria voor biomedische wetenschap. Hier vond het Erasmus Centre for Entrepreneurship (ECE), waar ruim 50 innovatieve bedrijven hun plek hebben en waar wordt samengewerkt aan de ‘skills of the future’, een thuis. Dat geldt ook voor LabHotel (turnkey laboratoria voor onderzoekers en bedrijven), Erasmus MC Incubator (de lab- en kantoorfaciliteit van het Erasmus MC) en Zadkine (die hier opleiding biedt aan biochemische of medische analisten). Slechts een greep uit het repertoire van deze toren.

De andere twee torens gaan wel een woonfunctie krijgen van totaal 840 appartementen voor starters of expats. In deze Lee Towers, de nieuwe naam voor deze woontorens, wordt het nieuwe wonen met conciërge, horeca en sportgelegenheid de trend.

Keilewerf
Stichting Treehouse startte de Keilewerf, een plek waar ambacht samenkomt. Creatievelingen met uiteenlopende beroepen als muzikant, kunstenaar, meubelmaker of fotograaf hebben hier naar eigen creatief inzicht hun thuisbasis gecreëerd. De hoogte van de werf is terug te vinden in deze creaties, waar het ‘hoofdkantoor’ van de ondernemer vaak in de hoogte is gebouwd om effectieve invulling van de bestaande ruimte in de ruimste zin van het woord vorm te geven. De invulling van de werf vormt de toekomst. Ook hier kijkt de gemeente naar de behoefte van de wijk en de ondernemers. Flexibel zoals het in de nieuwe economie ‘gewoon’ moet worden. De ondernemer bouwt letterlijk zijn eigen toekomst.

SuGu
In de ontmantelde energiecentrale van EoN werken starters en ervaren ondernemers samen. Start-ups en Grown-Ups versterken elkaar door het delen van het netwerk, bieden van coaching en ondersteuning en door wederzijdse inspiratie. Hier is onder anderen SuGu Advanced Manufacturing | 3D-Robotprinting succesvol in de realisatie van diverse prototypes, zoals de eerste tweezits onderzeeboot voor Ortega Submersibles. Ook Rainmaker Holland BV is hier gedreven in het ontwerpen van twee ongewone windmolens die zorgen voor het winnen of omzetten van water geschikt voor consumptie.

Daan Roosegaarde
Van Woerden naar Rotterdam. Een kleine stap, maar een groot statement. De slimme en schone uitvindingen van Daan Roosegaarde zijn wereldwijd bekend en het is niet voor niets dat de architect en beeldend kunstenaar van innovatie, Rotterdam koos als stand basis. De oude glasfabriek in M4H is omgetoverd in de speelplek van de ontwerper en zijn team van experts. Een broeiplek van innovatie waar ontwerp tot kunst verheven wordt. De ontwerper is duidelijk en gaf in eerdere interviews aan: ‘Steden worden in de toekomst niet alleen gewaardeerd om de gebouwen, maar juist ook om die tweede laag; de schóónheid van de stad’.

Uit je Eigen stad
Rotterdammers weer verbinden met hun eten: dat is de visie van stadslandbouwbedrijf ‘Uit je Eigen Stad’, gevestigd in het focusgebied de Marconistrip in M4H. Hier kan de Rotterdammer eten ‘beleven’. Met ruim 45 eigen verbouwde groenten, kippen, varkens en een viskwekerij kun je zien waar je eten vandaan komt. In het restaurant, op het terras en in de winkel zijn de producten verkrijgbaar en worden lokaal verbouwde producten weer op de kaart gezet. Ook verzorgt Uit je Eigen Stad voor zowel de horeca als de lokale producenten een groothandel van producten.

Toekomstmuziek
M4H, daar vindt de symfonie van innovatie plaats! Hier wordt hard gewerkt aan de toekomst, enthousiasme gekweekt en kennis gedeeld. Die toekomst is niet omlijnd zoals eerdere projecten; juist die flexibele scenario’s die geschept zijn, bieden de Rotterdammer houvast. Niets is zo veranderlijk als de mens en in de nieuwe economie speelt juist die kwaliteit een rol. Veranderlijk en flexibel, met oog voor de slimme innovatieve en noodzakelijke omwenteling van de stad. Voorloper van innovatie voor Nederland en de wereld. We zijn tenslotte niet voor niets een wereldhaven.