Het Loodswezen

Elco Oskam, Bestuurslid en Registerloods bij het Loodswezen:

De registerloodsen van het Loodswezen in Rotterdam helpen de schepen veilig de haven in en uit. Zo houden ze de haven bereikbaar. “Dat doen we onder alle weersomstandigheden en klokje rond”, aldus Elco, die het beroep van loods combineert met een bestuursfunctie binnen het Loodswezen. “De kern van ons werk is de kapitein adviseren bij het naar binnen of naar buiten varen van zijn schip. Hierdoor dragen we bij aan een veilige en milieuvriendelijke leefomgeving. Rotterdam is een van de drukste havens ter wereld, toch zijn er relatief weinig nautische incidenten. Gelukkig maar, want die kunnen leiden tot een blokkade van de vaargeul, maar ook tot milieuschade. Met alle gevolgen van dien.”

‘Kapitein, u kent uw schip, en wij kennen dit water’

Het Loodswezen is natuurlijk geen onbekende in de haven. Toch weet volgens Elco lang niet iedereen wat er logistiek bij het werk van een loods komt kijken. “Dat begint op het moment dat de agent of de kapitein een schip aanmeldt bij de havenmeester. De havenmeester geeft dat door aan onze planner. Die gaat op zoek naar de juiste loods met de juiste bevoegdheden. Elke loods heeft namelijk een specialisatie, bijvoorbeeld loodsen binnen de Europoort, de stad of de binnenwateren richting Dordrecht. De loods die ingezet wordt, gaat eerst kijken om welk type schip het gaat. In Rotterdam kan dat van alles zijn: cruiseschepen, olietankers, containerschepen maar ook binnen/buitenschepen. Ook kijken we naar het vermogen, of het schip boegschroeven heeft en hoe het staat met diepgang, windoppervlak, waterstand, getij en zicht. Uiteraard moeten we rekening ook houden met overig scheepvaartverkeer en speelt de vraag of er misschien sleepboten of roeiers nodig zijn. Wij kennen de lokale omstandigheden. Dat is onze kracht. Wij zeggen ook altijd: ‘Kapitein, u kent uw schip, en wij kennen dit water’.”

Afwisseling
“Zij we eenmaal aan boord, dan zien we of het schip netjes onderhouden is en hoe het staat met de bemanning. We moeten snel een indruk krijgen van de brugbemanning en wat we van hen kunnen verwachten. Dat vind ik trouwens zo leuk van ons vak: omgaan met allerlei verschillende mensen en verschillende nationaliteiten.

Het mooiste van mijn vak vind ik vooral de afwisseling. De schepen, de bemanning, het vaargebied en de weersomstandigheden zijn elke keer anders. Een loods werkt een week wel en dan een week niet. Na je inzet, die gemiddeld 8 tot 10 uur per dienst duurt, heb je verplicht 9 uur rusttijd. Je weet nooit wanneer je werkdag begint, dat hangt ervan af wanneer ze je oproepen, en waar en wanneer de werkdag eindigt. Dat maakt het afwisselend, maar het maakt het ook zwaar.”

Vakmanschap
Het havengebied kent qua drukte enkele knooppunten. “Vanuit ons kantoor in de Europoort kijken we op een van de belangrijkste hotspots in het Rotterdamse vaargebied: de bocht naar het Beerkanaal die de toegangsweg vormt naar de Maasvlakte 1 en 2. Hier komen allerlei schepen binnen, van heel diep tot heel klein. Ook de kruising van het Beerkanaal en het Calandkanaal, waar alle grote tankers van en naar de Europoort komen, is een belangrijk knooppunt. Ik loods zelf graag de grotere schepen naar de Amazonehaven, daar zit een flinke haakse bocht. Juist die speciale dingen zijn leuk om te doen. Dat vraagt wat van ons vakmanschap. Dat soort uitdagingen gaan we graag aan.”

Coördination Tool Oversized Shipping
Omdat het scheepvaartverkeer in de haven steeds verder toeneemt, wil het Loodswezen ervoor zorgen dat het scheepvaartverkeer en de vaarwegcapaciteit beter op elkaar worden afgestemd. “In overleg met de havenmeester ontwikkelden we een punt, waar we alle verwachte aankomst- en vertrektijden van schepen naar toerekenen. Dat punt is de kruising van het Beerkanaal en het Calandkanaal. Het systeem heet het Coordination Tool Oversized Shipping (COS) en signaleert vroegtijdig wanneer er mogelijk problemen ontstaan. Zo kunnen we op voorhand maatregelen nemen door bijvoorbeeld een schip wat te vertragen of juist eerder te laten aankomen.”

Smart port
Om als haven concurrerend te blijven, vindt Elco dat alle betrokken partijen moeten streven naar ketenoptimalisatie. “Samen moeten we komen tot een smart port. Wij moeten de processen in de haven optimaal op elkaar afstemmen. Het Loodswezen is, samen met de sleepdiensten en de roeiers, daarom bezig met de ontwikkeling van GIDS (Gezamenlijk Interactief Dienstverleners Systeem). Via dit systeem kunnen we tijden aan elkaar doorgeven en die informatie kunnen we vervolgens weer delen met agenten en terminals. Door dat proces inzichtelijk te maken, hopen we niet alleen onze eigen capaciteit beter te kunnen beheersen, maar ook wachttijden te verminderen en vertragingen te voorkomen. Het verkrijgen van inzicht in elkaars processen en de transparantie van data. Daarin zie ik de komende jaren de grootste uitdagingen.”