Tijd van durven & doen

Op de sfeervolle zolderkamer van de onderneming van zijn moeder, gaan we in gesprek met Jan van Dinther. Jan is Jong Haventalent 2021 en valt vooral op door zijn gedrevenheid en ambitie om vaart te maken met de energietransitie en het vormen van de haven van de toekomst.

“Kan je je het moment herinneren dat je echt ‘gegrepen’ werd door de Rotterdamse haven?”
Dat zijn eigenlijk meerdere momenten. Ik ben opgegroeid in Rhoon. De haven maakt dan gewoon deel uit van je dagelijkse landschap. Mijn opa en oma leerde elkaar kennen bij de Holland Amerika lijn als strijkvrouw en deurman. Ik kan mij nog herinneren dat ik met mijn vader een sigaret stond te roken op de Wilhelminakade, een van de mooiere plekken in de haven, en dat wij concludeerden dat de zoveelste generatie zich weer bewoog in de haven. Dat hebben veel mensen in Rotterdam. Een verhaal van voorouders die wel iets met de haven van doen hadden.

Tijdens mijn studie in Delft ben ik ook in Rotterdam blijven wonen, omdat ik echt voelde dat de stad enorm opborrelde en groeide. Door mijn studie Technische Bestuurskunde, begon ik de haven ook beter te begrijpen. Ik ben afgestudeerd bij SmartPort en werk nu bij Siemens mee aan het project Gridmaster. Hier kijken we met Stedin, Tennet, GasUnie, TNO, Quintell, Havenbedrijf Rotterdam, Provincie Zuid-Holland en Gemeente Rotterdam, hoe ‘het net’ zich moet ontwikkelen om alle gedurfde projecten een plek te laten krijgen. Binnen dit project schetsen we scenario’s. Hoe gaat die haven eruit zien en wat hebben we dan nodig aan infrastructuur om dat te realiseren? Dat zijn vragen waar wij een antwoord op zoeken.

“Je bent jong haventalent van 2021; mooi rotjaar om uit te kiezen, hoe ga je hier mee om?”
Het is een rotjaar door corona, maar dat wist ik van te voren. Het is lastig, vooral voor netwerkactiviteiten. Het verdoofd een beetje. Maar we zijn creatief met z’n allen, blijkt. Ik sluit vaak aan bij digitale events van onder andere de Jong Havenvereniging en ik weet met geschreven media een publiek te bereiken. Ook werk ik achter de schermen mee met het opzetten van een lespakket over de energietransitie van de Rotterdamse haven.

“Wat maakt jou tot hét jong haventalent?”
Evelien en Tom waren ook echt goede kandidaten. Op onderwerp wist ik dat ik wel uniek was. Ik wil graag het verhaal van de energietransitie brengen. De haven is namelijk bezig met het schetsen van een nieuw verhaal. Wij hebben nu het container beeld van de haven, maar de haven is veel meer dan dat. We zijn meer dan alleen een logistieke hub en zullen steeds meer ook een energiehub worden.

“Wat is, volgens jou, hét verhaal van de energietransitie?”
Het verhaal van de transitie moet zichtbaar zijn. Niet alleen die kolencentrale, maar ook de bouw van de enorme windparken. Rij eens langs bij SIF op de Maasvlakte en je krijgt dan een veel beter idee van de grote en technische opgave die er ligt. Hoe gaan we het nu echt bouwen? Hoe gaan wij dat systeem technisch opzetten? En wie gaan dat doen? Er is bijvoorbeeld een enorm tekort is aan technisch personeel. CO2 reductie aflezen vanaf een grafiek is niet te vergelijken met ter plaatse bekijken hoe het technisch in elkaar steekt.

“Wie zijn volgens jou de gamechangers van de haven die wel tot actie over gaan?”
Er zijn al bouwplannen voor de productie van groene waterstof en de haven speelt al een grote rol in de offshore windbranche. Recentelijk is er een grote subsidie voor Porthos toegekend en er wordt ook volop nog onderzoek gedaan naar onder andere nieuwe waterstofprojecten.

Wij moeten alleen oppassen dat het niet bij plannen blijft, maar dat we zaken ook uitvoeren. Dat vraagt om geld, maar ook om brutaliteit. Als je een gamechanger wilt zijn, horen daar risico’s bij. Er is niet altijd de garantie voor maximale winst. Die rol ligt vooral bij bedrijven met een gevestigde naam. Je ziet daar nu mooie initiatieven, maar ook de strijd tussen rendement en klimaatdoel in de aandeelhoudersvergadering.

“Is er cultuurverandering nodig binnen het havenbedrijfsleven?”
Ja, ik denk dat er per definitie een cultuurverandering nodig is. De modus van het in stand houden en efficiënter maken is voorbij. Het is een periode van herontwerpen, zoeken naar nieuwe business modellen zoeken en beginnen.

“Welke investeringen zijn voor nu noodzakelijk volgens jou als het om de energietransitie gaat?”
Er worden veel investeringen nog niet gedaan. Voor nieuwe business is de winstgevendheid vaak te onzeker. Er is alleen geen alternatief. Het in stand houden van het huidige systeem betekent dat wij gestelde klimaatdoelen niet gaan halen. Tijd om te wachten tot de overheid hiervoor garant kan staan is er niet altijd. Gedurfd ondernemerschap kan geen volledig gesloten spreadsheet zijn. Ik ben een voorstander van het geloven dat je iets nieuws en van toegevoegde waarde kan maken. Als je dit probeert met kleine voorzichtige stappen met ‘ronde business cases’, zoals de financiële sector dat vraagt, kom je misschien niet tot dat geweldige nieuwe systeem. Een grote stap wagen is nodig.

“Waarom is de nieuwe generatie, die nu net hun studie hebben afgerond of binnenkort afronden, zo enorm belangrijk voor de haven?“
Jonge mensen kunnen nog vrijer denken. Bovendien heeft de energietransitie bij veel scholen en universiteiten al een centrale rol binnen het lesaanbod. Dit heeft geleid tot een hele generatie die al nadenkt over mogelijke oplossingen en ook al veel kennis bezit over dit onderwerp. Die kennis over de energietransitie wordt veelal gestuurd vanuit de wetenschap, de universiteiten. Deze generatie voelt dus de urgentie al en weet eigenlijk ook niet beter. Overigens wordt wel eens gezegd dat deze generatie geïndoctrineerd is, maar daar ben ik het niet mee eens. Wij zijn een gemotiveerde kennisrijke generatie.

“De haven worstelt al met een imago dat niet direct jongeren aantrekt. Wordt dit door covid vergroot?”
Dat kan, maar het zou ook zo de andere kant op kunnen werken. Covid zou ervoor kunnen zorgen dat werk in sommige sectoren schaarser wordt. Jongeren worden dan misschien bewuster van de vaardigheden die gewenst zijn op de arbeidsmarkt. Door covid is er vanuit de overheid ook meer aandacht voor omscholing. Stedin gaat hier bijvoorbeeld heel bewust mee om. Daar zijn complete opleidingsprogramma’s voor monteurs opgezet. Deze bewustwording, een beetje overheidssturen en mooie opleidingsprogramma’s zouden zomaar kunnen zorgen voor een omslag.

“Wat kan de oude generatie leren van de nieuwe en andersom?”
We moeten met z’n allen veel leren. Niemand weet wat er moet komen. Er moet enorm veel opnieuw ingericht worden. Jong talent is hier net zo hard nodig als ervaren talent. Enerzijds is ervaring en realiteitskennis net zo belangrijk als onbevangen ergens in stappen. Samen moeten we het omvormen.

“Je haalt nog weleens aan dat er meer brutaliteit nodig is; kan je een voorbeeld geven waarin je echt ziet dat dat het verschil heeft gemaakt?”
Dat is lastig. Ik bedoel hier namelijk niet direct de stoere startups die met briljante nieuwe business komen. Ik bedoel dan juist dat de bestaande bedrijven de durf moeten tonen om wat te verliezen. Zonder die durf is verandering volgens mij namelijk niet mogelijk of dan gaat het in ieder geval niet snel genoeg. Niks doen is ook verliezen.

“Wat is jouw ideaalbeeld van de haven van de toekomst?”
Een haven waar een aantal grote inspirerende projecten gestart zijn. Waar trucks in een vloot rijden op elektriciteit of waterstof. Waar nieuwe vormen van brandstofproductie zichtbaar zijn. Waar bio gebaseerde kerosine geproduceerd wordt voor die vliegreizen die wij toch willen blijven maken. Er is een innovatief elektriciteit handelsplatform voor de uitwisseling van elektriciteit binnen de industrie. De terminals zijn autonoom en worden onderhouden door talentvolle software ontwikkelaars. Sterker nog, als software ontwikkelaar wil je liever aan zo’n systeem werken dan aan de nieuwste versie van het marketing algoritme van Facebook. Dus de 2.0 versie van het indrukwekkendste systeem van Nederland: de Rotterdamse haven. Daar wil je deel van uitmaken.