Geen dag is hetzelfde!

Binnenvaartschip Carinalexander meert aan bij de containerterminal van APM op de Tweede Maasvlakte. Het is een zaterdagmiddag. Het miezert en er staat een stevige wind. Onverwacht kan er na aankomst vrijwel direct gelost worden. Dat is een mooie meevaller voor jonge binnenvaartondernemer Michael Eleveld (31). Vanuit zijn stuurhut kijkt hij uit over het schip en checkt of alles soepel verloopt. “Op het schip wordt altijd gewerkt.”

De nieuwe generatie binnenvaartondernemer verschilt niet zo veel van de ondernemer aan wal. Veel uren maken, deals sluiten, netwerken, goed voor je personeel zorgen en zo af en toe flink van je vrije tijd genieten. Michael Eleveld is trotse opvolger van het familiebedrijf Eleveld Transport. Het bedrijf is volledig verweven met zijn leven en dat vindt hij prima. “Ik denk dat ik het misschien wel prettig vind. Het ondernemen zit in mijn bloed. Dat heb je of dat heb je niet.”

100 uur
Als hij alleen schipper zou zijn, zou hij wat missen, bekent hij. Beide schepen van Eleveld Transport varen 24/7. De zaken worden met name op werkdagen tussen 8 en 5 gedaan, maar al het overige werk gaat ononderbroken door. Michael werkt graag in de spotmarkt, de vrije markt, en dat betekent zelf werk zoeken en goed plannen. Er wordt samengewerkt met bevrachtingskantoren en bemiddelaars en onderhandelen gebeurt rechtstreeks met opdrachtgevers. “Het spel van vraag en aanbod houdt het spannend. Als je niets doet, gebeurt er ook niets.”

Aan stress doet Michael niet. “Ik vind de druk wel prettig. Natuurlijk mopper je weleens als je ‘s nachts moet werken of hele lange dagen maakt. Soms loopt het wel op tot 80 tot 100 uur per week. Als je opstaat begint het werk en als je naar bed gaat houdt het pas op. Maar dat houdt mij juist gemotiveerd.”

Michael is vierde generatie binnenvaartondernemer en zet het bedrijf samen met zijn ouders voort. De binnenvaart is een hechte gemeenschap. Van de 3650 zelfstandige ondernemingen is vijfenzeventig procent familiebedrijf. Het schip dat Michael runt, Carinalexander, is vernoemd naar zijn moeder en jongste broer. Het tweede schip, Michaelangelo, is vernoemd naar de twee oudste zoons. Broer Angelo werkt ook bij het familiebedrijf. Jongste broer, Alexander, studeert nog. Voor Michael was het meteen duidelijk dat hij onderdeel van het familiebedrijf wilde uitmaken. Hij begon met het werken aan dek en volgde de opleiding Kapitein / manager Binnenvaart op het STC mbo college.

Spic en span
De toekomst van het familiebedrijf ziet Michael positief tegemoet. Het vinden en behouden van goed personeel blijkt in de binnenvaart een van de grootste uitdagingen. “Dat is heel jammer, want het is een mooi vak met een goed salaris en vrijetijdsystemen. Er zijn veel mogelijkheden en er is voor ieder wat wils.”

Michael heeft zelf een groot containerschip met personeel tot zijn beschikking. Het schip heeft een lengte van 135 meter en kan tot een kleine 4.000 ton vervoeren. Aan boord wordt hard gewerkt, dus ook goed en gezond gegeten. Trots laat Michael het benedendek zien; een luxe appartement met een riante open keuken. Ieder personeelslid heeft een eigen slaapkamer met televisie, toilet en douchegelegenheid. Het benedendek ziet er spic en span uit. Het werk aan boord bestaat voor een groot deel ook uit onderhoud en schoonmaak. “Wij willen het schip mooi houden en vinden het leuk als alles heel netjes is. Dat geldt voor veel binnenvaartschippers.” Hij lacht: “Sommigen smeren nog duurdere verf zodat het nog harder glimt.”

Thuis
Dagelijks wordt er op een vast tijdstip gezamenlijk gegeten. “Ik vind het belangrijk dat er regelmaat is. Wij hebben duidelijke regels en accepteren elkaars privacy. Ik zorg goed voor het personeel, maar we gaan niet te amicaal met elkaar om. Aan boord ben je op elkaar aangewezen dus je mag en wil geen ruzie krijgen.” Als schipperskind wordt het belang van regels en regelmaat al jong geleerd. Tot zes jaar mogen kinderen aan boord wonen, daarna verblijft een schipperskind doordeweeks op een internaat. “Een internaat is zeker niet slechter dan thuis wonen. Op het internaat heb je regelmaat. Je gaat er maandagochtend heen en wordt vrijdagmiddag weer door je ouders opgehaald. In het weekend breng je dan heel veel tijd samen door. Ik denk dat kinderen aan wal dat ritme wel eens missen.”

Naast zijn woning aan boord heeft Michael ook nog een woning aan wal, in Hendrik-Ido-Ambacht. Die plek noemt hij zijn thuis. Zijn familie en vrienden wonen daar ook. “Vroeger was aan boord ook thuis – voor mijn ouders geldt dat bijvoorbeeld nog steeds. Zij wonen samen op het schip. Toen mijn broers en ik jong waren, waren wij ook vaak aan boord.” De binnenvaart bestaat nog steeds voor de helft uit gezinsschepen, maar dit lijkt langzaam af te nemen. “De havens worden steeds drukker en het plannen van werk steeds lastiger. Als je rust wil, moet je het schip stilleggen of van boord gaan. En dat kost geld.”

#Levensgenieter
De balans tussen werk en vrije tijd wordt in de binnenvaart steeds belangrijker gevonden. Met vrijetijdsystemen heeft de schaalvergroting in de binnenvaart een vlucht kunnen nemen. Er wordt steeds vaker 24/7 gevaren en de vaartijd neemt toe. Michael Eleveld bepaalt in overleg met zijn personeel een passend vrijetijdsysteem. Zijn schipper is bijvoorbeeld veertien dagen aan boord en veertien dagen vrij. “Dan kan hij doen wat hij wil.” Voor Michael zelf geldt dat in mindere mate. “Ik hoef niet weg, want ik wil zoveel mogelijk tijd aan het bedrijf besteden. Dat geldt ook voor andere ondernemers.”

Toch is Michael naast ondernemer ook levensgenieter. Op social media omschrijft hij zichzelf met de hashtags: ondernemer, binnenvaart, wintersport, watersport, borrelen en netwerken. Ook in zijn vrije tijd is hij graag actief. Op het dek staat een mooie speedboot en waterscooter. Michael ziet helaas te weinig kans om er vaak gebruik van te maken. Een paar keer per jaar plant hij wintersport met zijn vrienden. “Dat is dan ook de ontlading van de tijd aan boord.” Zijn vrienden en kennissen zijn allemaal werkzaam in de binnenvaart of zijn daarmee verbonden. “Wij hebben allemaal te maken met onverwachte zaken en dat maakt plannen moeilijk. Afspraken maak je dus altijd op korte termijn.”

Zwarte zee
Deze week staan weer verschillende bestemmingen op het programma. Morgen worden er containers op het Albertkanaal in België geladen. Deze worden maandag of dinsdag weer gelost op de Schelde in Antwerpen. Dinsdag worden er dan weer kolen in Rotterdam geladen en volgt een reis van zestig uur naar Mannheim. Wat er daarna te gebeuren staat, is onduidelijk. Michael is altijd druk met het vinden en plannen van goed werk. “Onze dag is nooit hetzelfde. Het is een wisselend schilderij.” Een voorkeur voor een stad heeft hij niet. “Eigenlijk zijn alle Duitse steden leuk om een keer aan te doen.”   

Ongeveer de helft van de tijd vervoert Michael containers. “Wij denken dat containers een groeimarkt is, dus wij willen deze goed kunnen vervoeren.” De schepen van Eleveld Transport zijn 4 containers breed en worden meestal met 3 lagen beladen. Zo kunnen ze vanuit het ARA-gebied (Amsterdam, Rotterdam en Antwerpen) 900 kilometer waterwegen bevaren. Meestal tot aan Bazel in Zwitserland. “Maar als wij dat willen zouden we tot de Zwarte Zee kunnen varen.”