ZEEËN VAN ZINGEVING

In 1964 raast orkaan Cleo over de Bahamas, waar Amerikaan Don Stephens met de christelijke organisatie ‘Jeugd met een Opdracht´ verblijft. Schuilend in een hangar hoort de Amerikaanse tiener een levensveranderend gebed van een meisje dat smeekt om een ziekenhuisschip. Dertien jaar later start hij Mercy Ships, dat nu wereldwijd opereert. Ook vanuit de Rotterdamse haven.

Jaël van den Berg is als vrijwilliger matroos aan boord van een van de twee ziekenhuisschepen van Mercy Ships.

Je bent nu op de MS Africa Mercy…
In Zuid-Afrika hebben we het schip gereed gemaakt voor vertrek naar Madagaskar. Daar blijven we vijf maanden. We geven de arme bevolking daar weer hoop. Een betere gezondheid en kwaliteit van leven.

Wat is de missie van Mercy Ships?
Medische zorg bieden aan de meest behoeftige mensen in de wereld. Met onze eigen ziekenhuisschepen doen we steeds een ander ontwikkelingsland in Afrika aan. De hulp varieert van routineoperaties tot complexe chirurgische procedures. Ook wordt lokaal medisch personeel opgeleid en zijn er programma’s voor het verbeteren van de lokale voedselvoorziening.

Waarom koos je voor vrijwilligerswerk bij Mercy Ships?
Met genoeg in mijn spaarpotje om een tijdje als vrijwilliger te gaan werken, ging ik op zoek naar meer zingeving. Mijn ouders sponsorden Mercy Ships vanuit onze kerk. De patiëntenverhalen in de nieuwsbrieven en mijn affiniteit met varen vanuit mijn opleiding in werktuigbouw en baan bij een jachtbouwer zetten mij drie jaar geleden op dit pad. Hier wilde ik voor gaan! Achteraf bleek dat ik alleen mijn ticket hoefde te betalen. Dankzij wereldwijde gulle donaties kunnen verblijfkosten van vrijwilligers aan boord worden gedekt.

Hoe bevalt het als matroos?
Het is geweldig! Op mijn eerste reis was ik de enige vrouw aan dek, maar nu is er nog één, dat juich ik alleen maar toe. Ik ben niet vies van fysiek werk. Als matroos doe je van alles. Van onderhoudswerk, het helpen bij de bevoorrading tot het lopen van veiligheidsrondes ’s nachts. De sfeer aan boord van de Africa Mercy is respectvol en vriendelijk. We zijn een gemêleerde groep van zo’n 400 mensen met tientallen verschillende nationaliteiten. Jongeren, gepensioneerden, gezinnen. We werken, eten, sporten en leven samen. Op dezelfde plek, met dezelfde intentie. Waar iedereen zijn eigen talenten kan benutten. Op ons grotere zusterschip, de Global Mercy, kunnen zelfs 600 vrijwilligers verblijven.

Je mooiste ervaring tot nu toe met Mercy Ships?
Mijn eerste reis duurde langer dan gepland, tien maanden in plaats van drie. De ervaring van aankomen in Senegal en zien hoe de lokale bevolking ons vanaf de wal uitgelaten verwelkomde, en al die honderden vrijwilligers die hen zwaaiend met vlaggetjes van hun eigen land vanaf het dek begroetten. Dat heeft een onuitwisbare indruk op me gemaakt.

‘Als ze me na deze reis nog nodig hebben, plak ik er mogelijk weer een nieuw avontuur aan vast.’

Nooit last van heimwee?
Af en toe mis ik mijn jongere broertjes en zusjes, maar ik ben vooral dankbaar. Soms ga ik aan land om de klinieken te bezoeken waar de patiënten revalideren. Je ziet dan met eigen ogen waarom je hier wilt zijn. Deze ervaringen geven een diepere betekenis en waarde aan mijn leven. Net zoals zeeën verschillende lagen en dimensies hebben.

Zo te horen is dit niet je laatste reis met Mercy Ships…
Ik ben jong, gezond en heb de vrijheid om dit werk nu te doen. Als ze me na deze reis nog nodig hebben, plak ik er mogelijk weer een nieuw avontuur aan vast. Dit is mijn manier om mezelf te ontwikkelen en tegelijkertijd iets moois bij te dragen aan deze wereld.

Je zou dit avontuur anderen aanraden?
Absoluut! Natuurlijk zijn er uitdagingen, zoals cultuurverschillen. Ik moest me wel aanpassen aan een andere manier van werken dan wij Hollanders gewend zijn. Klinkt cliché, maar de voldoening die ik krijg, maakt alles de moeite waard. Het heeft mij veel gebracht. Mijn kijk op het leven is veranderd. En hoe mooi is het dat je je eigen gaven mag delen. Het is een ervaring die ik iedereen gun.

Harm Fokker is codinator logistiek bij Mercy Ships Holland in Rotterdam.

Hoe kwam je bij Mercy Ships terecht?
Bij toeval. Ik werkte als verkoper en logistiek medewerker bij een bouwmaterialenhandel. Op een gegeven moment wilde ik iets anders. Een vriend had als vrijwilliger op de Africa Mercy gewerkt en hij wees me op een vacature bij Mercy Ships in Rotterdam. In eerste instantie klonk ‘magazijnmedewerker’ niet heel spannend, maar toen ik in gesprek ging, ontdekte ik dat er een hele logistieke afdeling werd opgezet. Het bleek meer een functie als logistiek codinator te zijn, en dat doe ik nu al ruim vijf jaar.

‘Het idee dat ik vanuit Rotterdam een positieve impact kan hebben op het leven van arme mensen in Afrika is motiverend.’

Mercy Ships heeft ook een mooie missie…
Zeker! Het verhaal achter Mercy Ships raakt me echt. Het idee dat ik vanuit Rotterdam een positieve impact kan hebben op het leven van arme mensen in Afrika is motiverend. Ook de christelijke gedachte achter Mercy Ships spreekt me aan. Deze waarden sluiten aan bij hoe ik zelf ook in het leven sta.

Wat houdt jouw werk bij Mercy Ships in?
Kort gezegd codineer ik de stroom van goederen die in en uit onze twee ziekenhuisschepen gaan: de Africa Mercy en de Global Mercy. Rotterdam fungeert als belangrijk distributiecentrum. De andere grote goederenstroom, met vooral medische apparatuur, gebeurt vanuit Texas, waar het hoofdkantoor van Mercy Ships staat. Ik heb vooral contacten met rederijen, transporteurs over de weg, douanekantoren in Rotterdam en Antwerpen, en soms met mensen aan boord. Internationale logistiek is echt een aparte tak van sport. De afgelopen jaren waren voor mij ontzettend leerzaam.

De Rotterdamse haven boeide altijd al?
Kaarten bestuderen en zien hoe de ruimte is ingericht, vond ik altijd interessant. Vooral de Rotterdamse haven, zo’n groot gebied met al die bedrijven, mensen en goederenstromen, sprak tot mijn verbeelding. Nu ben ik onderdeel van deze fascinerende wereld.

Wat zijn de uitdagingen in jouw werk?
Rotterdam is de Eurazië-hub voor de bevrachting van onze twee schepen op hun reizen langs diverse Afrikaanse landen. Als NGO verschepen we zogenaamde humanitaire goederen, wat de export vergemakkelijkt. Maar het papierwerk om goederen aan te geven in Afrikaanse landen is behoorlijk intensief. Jaarlijks verschepen we zo’n 65 containers met vooral etenswaren en huishoudelijke middelen, vaak zijn dit gevarengoederen. Wekelijks versturen we daarnaast nog één à twee dozen per luchtpost naar beide schepen, voornamelijk met technische onderdelen voor het schip, die er snel moeten zijn.

Ben je zelf weleens aan boord geweest?
De nieuwe Global Mercy lag in 2021 even in Rotterdam. In 2019 ben ik twee weken op de Africa Mercy geweest toen het schip in de haven van Dakar in Senegal lag. Het was voor mijn werk in Nederland goed om met eigen ogen de logistieke situatie en processen aan boord te zien. Waarom een pallet maar 80 centimeter breed mag zijn om veel onnodige handling op het schip te voorkomen, is maar een simpel voorbeeld. Maar het contact met de patiënten daar maakte echt indruk op mij. Ik herinner me nog heel goed hoe een jongen met vergroeide benen naar binnen werd gedragen. Na de operatie kon hij weer leren lopen met kans op een normaal leven.

Is het Mercy-virus besmettelijk?
Zeker weten! Mijn zusje en zwager gaan binnenkort zelfs voor twee jaar met hun gezin aan boord als vrijwilligers. Hij helpt als hotel engineer met zaken als elektriciteit, water- en luchtbehandeling. Met honderden vrijwilligers en patiënten aan boord kun je het eigenlijk zien als een hotel en ziekenhuis in één. Kinderen krijgen les op de internationale school aan boord. Het is een wereld op zich.