Met gelakte nagels naar het werk

Zestien jaar geleden wees een kennis Patricia de Waal (35) op een vacature van Straddle Carrier Chauffeur bij APM Terminals op de Maasvlakte. Ze solliciteerde en werd aangenomen. De rest is geschiedenis. Nu lost en laadt ze week in week uit de grootste containerschepen. En ze heeft het nog steeds enorm naar haar zin. “Ik zou niet anders meer willen.’’

Als jonkie van 18 van de eilanden haalde ze haar landbouw-vakdiploma. Maar ze had geen zin in het boerenbedrijf en solliciteerde bij Koni-schokbrekers en werd aangenomen. Niet echt een vrouwenbaan. “Maar leuk werk en als ik die vacature bij APM niet onder ogen had gekregen had ik er misschien nog wel gewerkt.’’ Maar een kennis vond de baan als Straddle Carrier Chauffeur wel bij de stoere Patricia passen. En omdat APM in die tijd aan positieve discriminatie deed, en dus meer vrouwen in dienst wilde nemen, was het haar kans.

Specifieke diploma’s waren niet nodig, alleen mbo-niveau en een rijbewijs B. De rest leerde ze op de terminal. Opletten vooral, concentratie. Daarop wordt regelmatig getest, want veiligheid staat voorop. Zo leerde ze ook met de overwegend mannelijke collega’s om te gaan. “Heerlijk en eerlijk, dat zijn ze. Als je iets niet goed doet, hoor je dat direct. Dat was even spannend en wennen, op mijn twintigste, maar als ik erop terugkijk, een hele mooie periode. Ik werk nu nog steeds het liefst met mannen. Hoewel er inmiddels ook best wel wat vrouwelijke collega’s bij zijn gekomen. Maar 50-50 is het nog steeds niet.’’

De eerste jaren reed ze op de carrier op APM Terminal 1, tegenwoordig verkocht en deze heet nu Hutchison Ports Delta II. Containers verplaatsen. Toen ze genoeg ervaring had lonkte de kraan op de kade. Écht schepen lossen en laden. In haar uppie boven, in het bakkie. Soms met z’n tweetjes. Relatief kleine schepen, want die kranen zijn niet zo groot. En het is hard werken, bij nacht en ontij in een niet erg comfortabel ‘hok’.

‘Ik werk het liefst met mannelijke collega’s.’

Op den duur kreeg Patricia steeds meer last van haar rug en werd ze ongeschikt verklaard als bargekraan operator. APM wilde haar echter niet kwijt en toevallig was in die tijd, 2015, de nieuwe terminal op Maasvlakte 2 klaar, waar alles is geautomatiseerd. Én véél groter. Nu laadt en lost de computer de mega-zeeschepen van onder meer Maersk en doet Patricia vanachter een beeldscherm in een kantooromgeving van elke container het laatste stukje, waarbij de container aan boord gezet wordt en bij het lossen doet ze het eerste stuk om de container van boord te halen. Ook haalt ze de ruimluiken weg. Die sluiten het ruim hermetisch af tijdens de lange zeereis. En daaronder staan ook nog honderden containers die gelost moeten worden. “Ik ben en blijf natuurlijk verantwoordelijk. Samen met een collega aan dek. We overleggen regelmatig via de portofoon. Soms laten containers niet los en hangen er ineens drie tegelijk onder elkaar in de kraan. Dat is niet de bedoeling en dan werken we zorgvuldig samen om ze veilig te lossen.’’

‘Dat ik nu met gelakte nagels en hakken naar het werk kan, is toch ook wel fijn.’

Een voordeel van het werken met een joystick en beeldscherm in een kantooromgeving is dat Patricia zich tegenwoordig gewoon netjes kan kleden. Vrouwelijk. “Op de kraan buiten hadden we werkkleding en veiligheidsschoenen. Heeft ook wel z’n charme, maar dat ik nu met gelakte nagels en hakken naar het werk kan, is toch ook wel fijn.”

Ook fijn, ze ontmoette haar huidige man bij APM. Ook hij laadt en lost containerschepen. Soms nog in regenjack en werkkleding op de kraan buiten, soms ook binnen, gezellig naast elkaar. “Ja we zitten gelukkig in dezelfde shift. Een 5-weeks rooster, dat telkens terugkeert. Dus ik weet bij wijze van spreken nu al wanneer we in 2028 werken en wanneer we vrij zijn. Vaak hebben we vrij op doordeweekse dagen en dan is het als we ergens heen gaan in attracties en winkels veel rustiger. Heerlijk’’.

En na een nachtdienst slapen beiden uit tot een uur of half twee. “De keerwijze is dan wel dat je eetschema in de war is. We schaften in de avond om 19.15 uur en een keer in de nacht om 3.00 uur. Dan heb je om half twee ‘s middags, als je eindelijk wakker wordt, best trek.’’

Haar vijftien jaar in de Rotterdamse haven heeft haar niet verliefd doen worden op de haven zelf. “Nee, wel op het werk en mijn partner, die ik er heb gevonden, maar als de terminal langs de Rijn in Zwitserland zou staan zou het ook prima zijn.’’ Ze zegt het in een onvervalst Rotterdams accent. De Hoeksche Waardse tongval is ze verleerd, met al die havenmannen om zich heen.

Of ze jonge meiden zou aanraden dit werk te gaan doen? “Zeker, het is héél leuk werk en je wordt door al die kerels op handen gedragen. En het verloop is hier ook minimaal, er gaat bijna nooit iemand weg. Er zijn nu geen vacatures, maar een open sollicitatie is altijd welkom. Dat toont alleen maar je motivatie. Gewoon proberen.’’

“En buiten op de kraan, of binnen achter het scherm, ik kan zelf niet écht kiezen, het is allebei leuk. Maar er is voor mij gekozen, buiten in het ‘hok’ mag ik niet meer, door mijn rug. Het heeft ook wel iets speciaals, het werk dat ik nu doe, met die megaschepen en megakranen. Duizenden containers erop en eraf in een rap tempo. Zorgen dat het allemaal goed gaat. Want hoeveel computers je ook programmeert, en hoeveel er -bijna- vanzelf gaat, je blijft als mens toch altijd eindverantwoordelijk.’’

APM Terminals, een van ‘s-werelds grootste exploitanten van containerterminals en onderdeel van A.P. Moller-Maersk, is de terminal op de Rotterdamse Maasvlakte II aan het uitbreiden. Het project beslaat een terrein van zo’n 47,5 hectare en krijgt een diepzeekade met een totale lengte van één kilometer. Daarmee verdubbelt de diepzee-kadelengte tot totaal 2000 meter. Havenbedrijf Rotterdam werkt nu aan die nieuwe kademuren. De oplevering daarvan staat voor medio 2024 gepland. Met deze uitbreiding wordt ongeveer twee miljoen TEU (standaardmaat voor containers) aan terminalcapaciteit toegevoegd. Naar verwachting wordt het nieuwe deel van de terminal in de tweede helft van 2026 in gebruik genomen. In 2015 werd APM Terminals op de Maasvlakte II geopend als volledig geautomatiseerde, CO2-emissievrije terminal. Het nieuwe klimaatneutrale deel van de terminal gaat ook volledig automatisch opereren.