Moeder-overste van de haven

Marianne van Gastel is alweer drie decennia coördinator van de educatieve programma’s en de gidsen bij het Educatief Informatie Centrum (EIC) Mainport Rotterdam. Ze is verantwoordelijk voor het organiseren en begeleiden van excursies voor scholen, bedrijven en buitenlandse groepen die de haven willen ontdekken en beleven. Jaarlijks zijn dat zo’n 22.000 mensen. “Bedrijven moeten de poorten opengooien en meer laten zien”, stelt ze. “De haven heeft kansen voor iedereen.”

Marianne zou vorig jaar oktober met pensioen gaan, maar werd door de EIC-manager Michiel Breijs gevraagd om nog een paar jaar te blijven werken bij het EIC. In ieder geval tot de verhuizing van het EIC in 2024 naar het in aanbouw zijnde havenervaringscentrum Portlantis op de Maasvlakte. “Ik vind het hartstikke leuk om hier te werken, het is toch al dertig jaar mijn kindje”, zegt ze lachend.

Elke dag een feestje
De 68-jarige Marianne barst nog van de energie, en geniet van haar werk. Vooral van het contact met de mensen en de kinderen die dagelijks naar het EIC komen. “Het is elke dag een feestje”, vertelt ze vrolijk. “Ik vind het leuk om jonge mensen enthousiast te maken voor de haven en ze te laten zien wat er allemaal gebeurt en mogelijk is. Bij het EIC maken we programma’s op maat voor verschillende leeftijden en niveaus, van groep zes van de basisschool tot universitair onderwijs.  Daarnaast ontvangen we regelmatig buitenlandse groepen die geïnteresseerd zijn in de Rotterdamse haven.”

‘De bouw van het nieuwe havenervaringscentrum, dat Portlantis gaat heten, is begonnen. Het is de opvolger van het huidige Futureland. Ook het EIC krijgt daarin in 2024 haar nieuwe onderkomen.’

Portlantis
Marianne is bij het EIC gekomen vanaf dag één. Ze werkte als directiesecretaresse bij de Scheepvaart Vereeniging Zuid, maar toen haar baas wegging tijdens haar zwangerschapsverlof, had ze geen werk meer. Ze werd gevraagd om in te springen bij het EIC, dat toen net werd opgericht. “Ze zeiden: we gaan een educatief informatiecentrum oprichten. Maar ik dacht: dat zal wel niks worden”, herinnert ze zich. “In 1993 met ik samen met directeur Joke Bronsing begonnen. We kregen een kamertje bij de Scheepvaart Vereeniging Zuid, waar we voor één dag in de week excursies organiseerden. Binnen een jaar werden dat drie dagen.” In 1997 verhuisde het EIC naar een eigen gebouw op de Landtong in Rozenburg, waar ook een interactieve havententoonstelling en een vergadercentrum werden gevestigd. In 2024 verhuist het EIC opnieuw. Samen met Parc Makelaars is het EIC op zoek naar een nieuwe eigenaar voor het pand. De bouw van het nieuwe havenervaringscentrum, dat Portlantis gaat heten, is intussen begonnen. Dit is de opvolger van het huidige Futureland. Ook het EIC krijgt daarin haar nieuwe onderkomen. Portlantis komt vlakbij het badstrand van Maasvlakte 2 aan het einde van de Prinses Amaliahaven.

Oranje tompoezen
Aan de twaalf jaar die Marianne samenwerkte met Joke Bronsing koestert ze warme herinneringen. “Joke is een fantastisch mens, van wie ik veel heb geleerd. Ik kon altijd op haar rekenen en ze was heel consequent. En goed in een geheim bewaren”, lacht Marianne. “We kregen op een dag vreemde mensen over de vloer, de tuin moest gedaan, en alles werd opgepoetst. Wij dachten dat mogelijk de premier langs zou komen. Toen er op een dag oranje tompoezen werden bezorgd, wisten we hoe laat het was. Het bleek dat prinses Máxima een bezoek aan het EIC kwam brengen in het kader van haar inburgering.”

Marianne heeft inmiddels vijf directeuren bij het EIC meegemaakt en veel veranderingen gezien in de haven. “De haven is zo groot geworden, en blijft maar doorgroeien. Het is geweldig om te zien hoe alle bedrijven bezig zijn met innovatie en verduurzaming. En hoe enthousiast en trots de mensen zijn die er werken.” Ze vindt het fascinerend om de grootsheid van de haven te laten zien aan bezoekers die er nog nooit zijn geweest. “We krijgen mensen uit heel Nederland, uit Maastricht, Heerenveen, overal vandaan. Ze zijn vaak verbaasd over hoeveel er gebeurt in de haven. We zijn nu ook digitaal lesmateriaal aan het ontwikkelen. Zo komt er een nieuw Port Rangers programma voor de basisscholen. Korte filmpjes, die voorafgaand aan hun bezoek aan kinderen kunnen worden getoond. Dan zijn ze veel beter voorbereid. Daarnaast organiseren wij op 15 en 16 november het Mainport Next event voor 2000 leerlingen uit het voortgezet onderwijs in de RDM Onderzeebootloods. Hier kunnen bedrijven zich op een leuke interactieve manier laten zien.”

Mouwen opstropen
Marianne heeft een belangrijke adviserende rol bij het samenstellen van de programma’s. Ze belt uren met de scholen en de bedrijven om te zorgen dat het programma goed aansluit bij de wensen en het niveau van de groep. Ze zoekt ook sprekers en bedrijven die bereid zijn om hun verhaal te vertellen of een rondleiding te geven. “Ik ben heel doortastend en flexibel. Ik sta niet graag zelf voor de groep, maar één op één praat ik makkelijk en ik ben soms zelfs een beetje brutaal. Ik bel gewoon een bedrijf op en vraag of we langs mogen komen. Ik vind het leuk om mensen te overtuigen.” Ze moet ook vaak improviseren, want er gebeurt altijd wel iets onverwachts in de haven. “Het is hier net als in de haven mouwen opstropen, en geen baan van negen tot vijf.”

Chemie met kinderen
Marianne is ook verantwoordelijk voor de gidsen die de excursies begeleiden. Ze werft en selecteert ze en zorgt dat ze goed opgeleid en geïnformeerd zijn. “Goede gidsen zijn belangrijk voor onze programma’s.” Marianne heeft een goede band met de gidsen, die haar soms moeder-overste noemen. “Tijdens de gidsendagen deel ik altijd snoepjes uit in de bus”, lacht ze. “En ik zorg dat iedereen op tijd terug is voor de lunch. Het leukst vind ik het als de kinderen hier in het gebouw rondlopen. Kinderen zijn zo leuk en eerlijk. Ze vertellen me van alles en stellen veel vragen. Kinderen zijn dol op de chemische proefjes die ze kunnen doen in het laboratorium. Dat vinden ze geweldig.”

Marianne is al aan het afbouwen, maar weet nog niet precies wanneer ze definitief gaat stoppen met werken. Wat zij daarna gaat doen moet ze nog bezien. Hopelijk wel iets waar ze haar skills kan inzetten.

Poorten open
Marianne kijkt met veel plezier terug op haar lange carrière bij het EIC. Ze is trots op wat het EIC heeft betekend voor de haven en het onderwijs. “We hebben zoveel jongeren laten zien wat de haven te bieden heeft. En hen daarmee geholpen bij hun opleidings- en beroepskeuze. We hebben ze vooral enthousiast gemaakt voor de haven.” Ook haar zoon, die procesoperator is, stuurde ze bewust de havenrichting op, want je kunt er een goede boterham verdienen. Marianne vindt het belangrijk dat het EIC doorgaat met haar missie, want er zijn nog steeds veel vacatures in de haven die moeilijk te vervullen zijn. “Bedrijven moeten de poorten opengooien en meer laten zien”, stelt ze. “De haven heeft kansen voor iedereen.”

Wie zou Marianne in de nadagen van haar carrière bij het EIC zelf nog eens willen rondleiden? “De redacteur van dit artikel”, klinkt het spontaan. De eerste ontmoeting van Marianne en Debora Plomp, destijds directiesecretaresse bij EMO, gaat inderdaad terug naar de begindagen van het EIC. “Hoe leuk is het dat we elkaar zo veel jaar later weer ontmoeten. De Rotterdamse haven is dan wel immens groot, maar ook een heel kleine wereld”, aldus Marianne.