Samen de transitie in!

Menno Huijs, programmamanager haveneconomie bij gemeente Rotterdam, gaat in gesprek met professionals over actuele thema’s in de haven. Deze aflevering: Peter Goedvolk, oprichter en destijds directeur van Argos en sinds 2014 aan het roer van Count.

Menno en Peter ontmoeten elkaar in het kantoor van Count, gehuisvest in een monumentaal pand in het Scheepvaartkwartier. Niet alleen is de ruimte schitterend en met jaloersmakend oog voor detail ingericht, met elementen van marmer en wanden van zwart glas; ooit was dit het hoofdkwartier van de Steenkolen Handelsvereniging (SHV) van havenbaron Daniël George van Beuningen, vertelt Peter als we met een vers kopje espresso in zijn kantoor plaatsnemen. SHV voorzag de schepen van brandstof, destijds steenkolen. Peter, in 2006 verkozen tot ‘Havenman van het Jaar’, leverde, tientallen jaren later, met Argos onder andere bunkerolie aan schepen.
Met Count richt hij zich nog steeds op de handel van olie en gas, maar investeert ook in biobrandstoffen, renewables en overige ‘soft commodity’s. De ondernemer wil zich blijven onderscheiden: zo houdt het bedrijf zich naast de handel ook met logistiek bezig, werden er windmolens gebouwd en zelfs een terminal gekocht én richt men zich op de cacaomarkt. Via zijn andere bedrijf First Dutch investeert de havenman bovendien in innovatie en techniek en heeft recent TNO bedrijven over genomen. Tevens is hij één van de founders van – en investeerder in – Rotterdam Port Fund, dat investeert in havengerelateerde, duurzame en innovatieve bedrijven. Tijd voor vraag één!

#1 HANDELSSTAD
Menno: “We willen Rotterdam als handelsstad op de wereldkaart zetten. Veel bedrijven trekken nu naar Genève of Londen; wij willen voor het voetlicht brengen dat Rotterdam ook een fantastisch commodity trading aanbod heeft. Waarom zit jij eigenlijk niet in Geneve?” (lacht)

Peter: “Ik vraag me juist af waarom al die bedrijven niet hier zitten! In Rotterdam hebben we de schepen en magazijnen, de raffinaderijen, chemie, bulkopslag, een geweldige infrastructuur…

Kortom, alles voor een supplychain, en die wordt almaar belangrijker.
In de wereld van grondstoffen is nu ook veel gaande.
Dat was vroeger al: consolidatieslagen, fusies…
Dat gaf mij met Argos gelegenheid om te groeien; grote bedrijven gingen namelijk naar de beurs, aandeelhoudersbelangen kregen daarmee extra aandacht en dat ging weleens ten koste van business. Ik zie trouwens steeds meer bedrijven naar Rotterdam komen. Juist de middelgrote bedrijven die zich richten op de duurzame markt wil ik vertegenwoordigen.”

Menno: “De kansen liggen inderdaad niet in bulken maar in opkomende niches. Wat je nu ziet is dat traders steeds meer assets opkopen in de keten, zoals de raffinaderij van Q8. Die traders beheersen straks de hele handelsstroom. Hoe kijk jij daar tegenaan?”

Peter: “In mijn Argos-tijd deed ik het ook. Primair waren we handelaren en leverden producten aan scheepsvaart en benzinepompen. Maar we hadden ook eigen schepen, tankstations en opslag. Supplychain dus; van bron naar eindgebruiker. Met Count zitten we in cacao, de bron daarvan halen we uit West-Afrika. Wij zorgen voor opslag, transport, verkoop… We werken met blockchain en een keurmerk en garanderen duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Supplychain management is de toekomst van de trade!
En daarmee is het nóg belangrijker om Rotterdam te noemen want hier zitten veel onderdelen van die keten.”

Menno: “Wij hebben de haven, de logistiek, de verbinding met het achterland en de op- en overslag. Maar ook zakelijke diensten, talent, goede fiscale voorwaarden en een prima woon- en leefklimaat; dat maakt ons voor traders interessant. We zíjn die maritieme hoofdstad.
We moeten nog meer op de ton gaan slaan.”

‘We moeten ervoor waken het land van dominees te worden in plaats van het land van kooplui’

Peter: “Zeker. En Rotterdam is daarbij altijd een handelsstad geweest, Nederland een handelsland. Behalve aardgas hebben we niets maar kijk waar we gekomen zijn!
Daar moeten we ons meer van bewust worden en – zo vind ik – we moeten waken voor teveel regelgeving.
Er is soms bijna geen tijd meer voor handel want je moet alle regels ‘voor elkaar hebben’. Het havenbedrijf, de provincies en ondernemers moeten weer eensgezind de Nederlandse handelsgeest uitstralen en ondernemers hierheen halen.”

Menno: “Nog even over blockchain: dat zorgt voor transparantie in die supplychains. Zo kun je controleren of er geen koffietelers uitgebuit zijn, of kinderhandjes gebruikt werden. Als men kan zien welke transacties er gedaan zijn, wie welke rol heeft gespeeld, wekt dat vertrouwen en worden strakke regels misschien overbodiger.”

Peter: “De traderswereld kon vroeger geld verdienen door níet transparant te zijn. Vroeger had je een duur systeem nodig om de oliemarkt te volgen – dat is gelukkig allang niet meer het geval. Duurzaam denken is al vanzelfsprekend. Daar investeer ik zelf ook in.”

#2 VERENIG U!
Menno: “We zetten Rotterdam als innovatiestad op kaart. Incubators, innovatiehubs, fondsen, netwerkborrels en pitchevents; er gebeurt veel, maar door het grote aanbod aan clubjes is het voor bedrijven en investeerders niet altijd duidelijk waar ze terecht kunnen met hun wensen en vragen. Er is gezamenlijkheid nodig, wie doet wat?”

Peter: “Eens. Die gezamenlijkheid is ook nodig om de haven ‘sexyer’ te maken. Er is heel veel (hoogwaardige) werkgelegenheid op allerlei terreinen, maar het wordt nog vaak als ‘vies’ en zwaar werk gezien.
De gemeente is goed bezig om jongeren te motiveren voor een carrière in de haven, maar ook hiervoor geldt:
we moeten ons verenigen om echt vooruit te komen.
Misschien past dat niet bij Rotterdam? We hebben immers ook drie eredivisieclubs…”

Menno: “Het lijkt soms wel een sport om verschillende initiatieven op te zetten en je eraan vast te klauwen.
Als een selfmade man die zijn autonomie niet opgeeft.”

Peter: “De multinationals trekken weg, op Vopak en
Van Oord na, en de middenbedrijven moeten zich nu verenigen in denken én doen. Maar er is weinig draagvlak.
Dat geldt misschien ook voor mij hoor: ik weet het
mooi te vertellen, maar wie weet, als puntje bij paaltje komt…

Door alle transparantie lijkt de wereld steeds sneller te gaan. Ambtelijke molens moeten meedraaien, niet tegenwerken. Natuurlijk, regels zijn nodig, maar geen dikke brei en dat eindeloze praten.”

‘Het havenbedrijf, de provincies en ondernemers moeten weer eensgezind de Nederlandse handelsgeest uitstralen en ondernemers hierheen halen’

Menno: “Nederland staat bekend om strenge naleving van regels. Veel strenger dan in andere landen. Dat kan het logistieke proces frustreren.”

Peter: “We moeten ervoor waken om niet het land van dominees te worden in plaats van het land van kooplui.”

#3 ENERGIETRANSITIE
Menno: “Even over de energietransitie: Onze haven werd groot door kolen, ertsen en olie maar gelijktijdig is er een noodzaak tot transitie. Moeten we doorgaan met olie en gelijktijdig inzetten op nieuwe commodity’s. Wind, LNG, biomassa… Welke kansen zie jij?”

Peter: “Het olietijdperk is nog niet voorbij en ook gas en kolen blijven nog wel even in de grond zitten. Dat wordt soms onderschat. We kunnen het ‘oude’ nog niet loslaten, zelfs al zouden we willen; de wereld kan de komende decennia niet zonder olie omdat er gewoonweg niet voldoende alternatieven zijn. 

Wat Rotterdam wel moet doen: we moeten die hub worden van groene energie! 

Van bio ethanol, LNG, waterstof – voor alle producten die nodig zijn om olie te gaan vervangen. Ondernemers die zich in deze markt storten, zullen misschien de eerste periode verlies draaien en dan moet het havenbedrijf en de industrie achter hen staan. Maar probleem is en blijft: de fossiele industrie is hier met vier raffinaderijen heel groot. Zie het maar eens te vervangen.”

Menno: “Gooi je het kind met het badwater weg door al het oude eruit te gooien? Maar als je het niet doet, doen ze het elders – de meningen zijn verdeeld. We hebben hier die grote industrieën en daardoor vernieuw je niet. Ik zie dan ook weer een belangrijke rol voor de commodity traders als de handel straks op gang komt. Zij zouden meer betrokken moeten worden bij het debat.”

Peter: “Die kansen zie ik ook. We moeten met z’n allen die transitie in, met een steuntje in de rug van de overheid, niet platgegooid worden met regels en links en rechts ingehaald worden. Er is leiderschap nodig. Dat is cruciaal om die energietransitie te leiden. Pas dan durven traders ook meer te investeren, want zij zien het risico dan afgedekt. Ik hoop erbij te zijn!”